Chùa Viên Giác
Truyện ngắn Lam Khê
Hạnh đi thơ thẩn sân chùa suốt một buổi sáng mà không có ý bước vào bên trong chánh điện. Suốt ba ngày Tết cô nằm mãi trong phòng. Từ chối hết mọi lời mời mọc đi chơi của đám em và bạn bè. Ba mẹ có hỏi thì Hạnh bảo thích yên tĩnh nghĩ ngơi vài ngày. Rồi thôi. Mọi người cũng bận lo vui chơi đi đây đó hoặc đi chúc Tết thân tộc. Chẳng ai buồn chú ý đến đứa con gái ương ngạnh này đâu. Cô quen sống như vậy lâu rồi, cũng như quen với công việc mình đã làm bao năm. Vậy mà công việc ấy bây giờ lại bấp bênh chẳng khác nào cảnh bèo dạt mây trôi.
Nằm hoài cũng chán, Hạnh ngồi dậy đi ra đường. Ngang qua một ngôi chùa lớn ngay trung tâm Thành phố, thấy người ta đi lễ Phật đầu năm, cô liền ghé vào chứ không có chủ ý cầu nguyện. Nếu để cầu nguyện thì Hạnh có bao điều muốn cầu. Nhưng có ích gì, khi cô biết mình chẳng có chút thành tâm nào. Hơn nữa biết cơ man nào là người đi lễ chùa. Phật dù có nghìn tay nghìn mắt cũng không thể nào đáp ứng nổi mọi nhu cầu mong muốn vô tận của con người. Có lần Hạnh nói vậy với nhỏ bạn Khánh Tâm thì nó bảo:
– “ Mình lễ Phật là để gieo duyên lành, để tâm hồn có được đôi chút thảnh thơi trước những bộn bề lo toan thế sự. Còn phước hay không là do duyên nghiệp mình tạo ra, chứ đâu phải cầu là được”.
Con bé nói y như là một nhà tu hành tinh chuyên vậy. Thế nên khi vừa tốt nghiệp phổ thông, Tâm đã chọn con đường đi xuất gia học đạo. Một nữ sinh học lực vào loại khá, tương lai phía trước luôn rộng mở. Ấy vậy mà, Tâm lại từ bỏ hết để về tập sự tu niệm ở một ngôi chùa quê heo hút. Ai cũng tiếc rẻ ngạc nhiên, chỉ riêng Hạnh là hiểu rõ ý nguyện của bạn. Dù cô cũng luôn tự hỏi cuộc sống tu hành không biết có gì thú vị mà bao người còn rất trẻ lại dấn thân vào đó xem như một sứ mệnh thiêng liêng của đời mình. Đôi lần Khánh Tâm về thăm nhà, Hạnh cũng sang chơi. Những câu chuyện rời rạc chẳng đâu vào đâu cứ làm Hạnh chán chẳng thích gặp bạn nữa. Có lẽ vì Hạnh không thể gọi cái tên Tâm thân tình như ngày xưa, không thể cười đùa bỡn cợt một cách hồn nhiên vô tư lự. Vả lại, Hạnh bây giờ cũng lắm bộn bề vì công việc, vì những mộng tưởng chẳng bao giờ thành hình nên không thể tiếp nhận nổi những gì khác xa với quan niệm của mình.
Hạnh vẫn ngồi yên trước sân chùa, nơi có gốc cây bồ đề to cao râm bóng. Cô không đốt hương, không lễ lạy như mọi người mà chỉ yên lặng nhìn cảnh vật để được nghĩ ngợi mông lung. Hạnh biết mình chẳng giống ai khi đến đây. Mỗi người là một mùa xuân, từ sắc phục cho đến nụ cười ánh mắt, từ trẻ thơ cho đến cụ già. Nhìn họ rạng rỡ làm sao, tươi tắn và thành kính làm sao. Cho dù cuộc sống đời thường có như thế nào, thì với họ nơi đây vẫn là cõi yên bình, vẫn là mùa xuân cho vạn niềm tin soi sáng.
– Xin lỗi cô đang cầu nguyện?
Hạnh giật mình khi nghe tiếng người hỏi bên tai. Người thanh niên ngoại quốc, vừa bước lại ngồi cạnh cô, hỏi nhỏ với âm giọng tiếng Việt lơ lớ. Những ngày lễ lớn khách thập phương lui tới chùa rất đông, trong đó không ít là người nước ngoài. Họ đến chỉ để chiêm ngưỡng một nơi danh lam thắng cảnh có tiếng và cũng để xem mọi người hành lễ bái sám như thế nào. Hồi sớm Hạnh có nhìn thấy anh ta ngồi yên lặng bên kia với vẻ trầm ngâm tư lự. Bất giác cô cười lớn thành tiếng. Nụ cười đầu tiên trong năm mới. Chắc dáng vẻ không giống ai của mình đã khiến anh chàng chú ý động lòng đây mà. Anh ta trố mắt nhìn cô gái:
– Cô cười gì thế?
Hạnh liền nghiêm mặt lại: – Tôi cười cho sự ngớ ngẩn của mình đã khiến cho người khác phải quan tâm. Anh hỏi tôi cầu nguyện gì à! Tôi chẳng có gì để cầu nguyện cả. Ơ… mà có đấy chứ – Hạnh cố làm điệu bộ trang trọng thật tình:
– Tôi đang cầu nguyện cho sự bình an của nhân loại, cho Đất Nước và gia đình mình. Thế còn anh… từ phương trời nào lại lạc loài đến đây trong những ngày đầu xuân?
– Tôi là người Mỹ, đang theo học khoa tiếng Việt ngành Tôn giáo học tại trường Xã hội Nhân văn .
– Hèn nào… anh nói tiếng Việt cũng khá. Anh đến chùa hẳn là để nghiên cứu cho ngành học của mình. Mà sao anh không hòa nhập vào chùa cùng tham quan lễ lạy với mọi người?
– Tôi thích được ngắm nhìn mọi người vui chơi, như thế lòng mình cũng cảm thấy vui lên cô ạ! Từ nhà cửa cho đến đường phố, con người đều tươi xinh như một năm mới, hoàn toàn mới. Người người vui chơi thoải mái và thật yên ổn. Việc đi lễ chùa của họ cũng là một cách để thưởng ngoạn mùa xuân, một dịp để nghỉ ngơi thư giãn.
Hạnh cảm thấy thú vị qua lời nhận xét khá mới mẻ này. Sao mình lại không hề nghĩ đến điều này nhỉ? Người thanh niên kia lại nói tiếp:- Tôi cũng như cô vậy. Thích yên lặng nhìn mọi người và cầu nguyện cho hoà bình nhân loại.
– Anh có vẻ gì trầm tư lắm thì phải? Một thanh niên trẻ trung yêu đời lại có học thức, sanh ra trên một đất nước văn minh sung túc vào bậc nhất thế giới, thì có gì phải lo toan nghĩ ngợi?
– Những gì tôi có nào đáng gì để tự hào. Điều tôi ưu tư không phải cho bản thân mình. Tôi học đã ba năm, thấy đời sống ở đây chưa thể gọi là hoàn hảo, nhưng đất nước này là nơi thanh bình mà tôi từng biết. Tôi thích nhất là đi chiêm bái các nơi chùa chiền đình miếu. Thấy mọi người thành kính cầu nguyện, tôi cũng muốn cầu nguyện.
– Anh mà cũng cầu nguyện à? Nhưng cầu nguyện gì vậy?- Hạnh hỏi, cố kéo dài giọng ra trêu chọc.
Chàng thanh niên vẫn nhã nhặn trả lời:
– Tôi cầu nguyện cho tất cả những người sống trên hành tinh này. Trong đó có những người bạn, những người mà tôi quen lẫn không quen, đã phải bỏ mình vì bao cuộc chiến tranh tàn khốc, vì sự nổi giận của thiên nhiên trời đất đang xảy khắp nơi. Cầu mong họ tìm đến một nơi nào đó hoàn toàn bình yên vô sự.
Hạnh lại bông đùa: – Lòng anh thật bao la rộng mở quá chừng. E rằng những lời cầu nguyện suông sẽ chẳng mang lại ích lợi gì đâu. Anh tin những điều mình cầu nguyện sẽ khiến những con người xấu số kia đi đến một nơi hạnh phúc hơn à? Hình như tư tưởng anh bị chi phối về ngành học của mình quá thì phải?
– Ồ! Không đâu thưa cô! – Người Thanh niên lễ phép ngắt lời – Tôi không phải là người thiên về duy tâm lắm. Nhưng tôi thấy những nơi tôn nghiêm thanh tịnh như thế này cũng hay hay. Xét về phương diện tinh thần thì niềm tin cũng giúp người ta có được đôi chút an ủi khi gặp một sự cố nào đó. Mỗi khi cần suy nghĩ hay bức xúc gì, tôi thường tìm đến chùa hay một nơi thật yên lặng để cầu nguyện. Một lời cầu nguyện dù chẳng giúp được ai, tuy vậy nó cũng thể hiện được sự đồng cảm sâu sắc trước bao nỗi bất hạnh của cuộc đời. Một sự xẻ chia dù bằng hình thức nào chẳng là hay hơn sao.
– Nghe anh nói cứ y như là một triết gia hay là nhà tôn giáo học vậy. Tôi có cô bạn đi tu cũng thường hay triết lý như thế.
– Tôi rất thích nghiên cứu về Phật giáo. Bởi đây là tôn giáo có thể làm cho con người chung sống hoà bình, một tôn giáo nghiêng về tự giác, nhưng vẫn không bỏ quên cuộc đời. Đạo Phật khiến cho con người tìm ra bản chất thật của chính mình, sống với những giây phút bình yên của tâm hồn, mà lại sẵn lòng hòa theo dòng chảy cùng xã hội nhân sinh.
– Anh nói hơi quá lắm rồi đó. Vẫn biết… khi nghĩ được một điều tốt đẹp sẽ làm cho người ta sống tốt hơn, nhưng biết đâu nó lại chẳng phản tác dụng…
Chàng thanh niên cười, nói một câu tiếng Anh gì đó mà Hạnh nghe không rõ. Rồi anh chợt nhìn thẳng vào mặt cô:
– Vậy cô cứ nghĩ tốt cho người khác đi, mọi việc đến với cô rồi cũng sẽ tốt đẹp. À… Xin lỗi! Cô có vẻ không được thoải mái lắm. Ngày Tết người ta lo vui chơi hay đi lễ chùa với bạn bè thân thích, còn cô thì lặng lẽ riêng mình, ăn mặc lại bình dị không như mấy cô gái trẻ ở đây. Chắc cô từ nơi khác lên thành phố làm việc, Tết đến không thể về quê… nên buồn?
Hạnh nhíu đôi mày lên rồi nhẹ lắc đầu:
– Nhà tôi cách đây chỉ vài con hẻm. Và tôi cũng như anh vậy thôi… thích một mình tìm đến những nơi thanh tịnh để trầm tư suy nghĩ và cầu nguyện.
– Nhưng tôi không nhận thấy như thế. Cô có vẻ như là một người vừa bị thất tình thất chí gì đó.
Hạnh bỗng cười lớn… hơi khó chịu tuy cũng thầm phục lời nhận xét tinh tế của chàng trai trẻ không cùng màu da này. Ít ra anh ta cũng làm cho cô cười được. Khi cười tâm hồn người ta trở nên cởi mở và dễ chịu hơn:
– Anh thấy tôi như vậy thật à! Có lẽ đúng. Thất tình thì hình như đã trải qua vài lần mà tôi cũng chẳng buồn nhớ tới. Còn thất chí ư? Nay mai này tôi sắp phải từ bỏ công việc ưu thích gắn bó đã nhiều năm chỉ vì cái tánh ương ương ngạnh ngạnh của mình.
– Vậy cô nên vào trong chùa lễ Phật để cõi lòng được thanh thản. Và tự hỏi ngày mai mình phải làm gì đây?
Cái anh chàng này, làm như là chuyên gia thích đi nắm bắt tâm lý người khác vậy. Nhưng thôi, nói chuyện với anh ta như vậy cũng đủ. Ít ra Hạnh cũng trút bớt nỗi phiền muộn nhiều ngày qua. Cô đứng lên, ngước nhìn bầu trời trong xanh qua làn khói hương nghi ngút từ hiên chùa tỏa ra rồi nói nhỏ:
– Ngày mai tôi chỉ còn mỗi một việc, là đi thăm một người bạn đang tu học ở phương xa. Còn bây giờ tôi phải trở về nhà để cùng gia đình cúng đưa tiễn ông bà đầu năm. Cám ơn buổi nói chuyện với anh hôm nay. Dù chỉ là xã giao nhưng cũng giúp tôi lấy lại đôi chút niềm tin trong cuộc sống. Ngày mai tôi biết mình sẽ phải làm gì rồi.
Khi đi ngang qua đài Quan Âm, Hạnh dừng lại giây lát. Cô chấp tay thì thầm khấn nguyện, dù lòng chưa cảm nhận được điều gì rõ rệt. Ngày mai cô sẽ đi thăm Khánh Tâm. Ngày mai còn biết bao điều sẽ nói và sẽ làm. Hạnh quay nhìn về nơi gốc cây cổ thụ. Người khách lạ đã lẫn đâu mất giữa đám đông người qua lại. Cô chưa kịp hỏi tên và thầm cám ơn cuộc hạnh ngộ này. Cuộc hạnh ngộ mùa xuân sẽ chắp cánh cho niềm tin mới bay
