Chùa Viên Giác
Bài Thơ “Phí Nhàn Ca” Của Ngài Hám Sơn Đại Sư
明•憨山大師：費閑歌
講道容易體道難
雜念不除總是閑
世事塵勞常罣礙
深山靜坐也徒然
Phiên Âm
Giảng đạo dung dị thể đạo nan
Tạp niệm bất trừ tổng thị nhàn
Thế sự trần lao thường quái ngại
Thâm sơn tĩnh toạ dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Giảng đạo rất dễ nhưng thể hội được chân lý của đạo mới là điều khó
Nếu như không diệt trừ được tạp niệm thì thật là vô ích
Thường bị thế sự trần lao trói buộc
Ngồi thiền tĩnh toạ nơi rừng sâu núi thẳm cũng có ích gì
出家容易守規難
信願全無總是閑
淨戒不持空費力
縱然落髮也徒然
Phiên âm
Xuất gia dung dị thủ quy nan
Tín nguyện toàn vô tổng thị nhàn
Tịnh giới bất trì không phí lực
Túng nhiên lạc phát dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Xuất gia thì dễ nhưng gìn giữ thanh quy pháp tắc trong chùa là việc rất khó
Tu hành mà không tín tâm không nguyện lực thì chỉ là việc vô ích
Người tu mà không nghiêm trì giới luật thì tu hành làm chi cho phí sức
Cạo đầu như vậy thì có ích gì
修行容易遇師難
不遇明師總是閑
自作聰明空費力
盲修瞎練也徒然
Phiên âm
Tu hành dung dị ngộ sư nan
Bất ngộ minh sư tổng thị nhàn
Tự tác thông minh không phí lực
Manh tu hạt luyện dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Tu hành thì dễ nhưng gặp được minh sư là việc không dễ chút nào
Không gặp được minh sư thì thật là khó để có thể thuận duyên tu tập
Tự cho mình là thông minh tài giỏi, chỉ là người không biết trời cao đất rộng
Cuối cùng chỉ như là người mù dò đường tu hành, thật là uổng công vậy
染塵容易出塵難
不斷塵勞總是閑
情性攀緣空費力
不成道果也徒然
Phiên âm
Nhiễm trần dung dị xuất trần nan
Bất đoạn trần lao tổng thị nhàn
Tình tánh phan duyên không phí lực
Bất thành đạo quả dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Nhiễm trần rất dễ, xuất trần thì thật là khó
Tu hành mà không đạo bỏ được trần lao thì có ích gì
Tình đời tập khí thế gian nếu không bỏ thì tu hành chỉ là việc làm phí sức
Không thành đạo quả chỉ là việc đương nhiên
聽聞容易實心難
悔慢師尊總是閑
自大貢高空費力
聰明蓋世也徒然
Phiên âm
Thính văn dung dị thật tâm nan
Hối mạn sư tôn tổng thị nhàn
Tự đại cống cao không phí lực
Thông minh cái thế dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Nghe kinh thính pháp thì dễ nhưng thật tâm lắng nghe mới là việc khó
Coi thường hổn xược thầy tổ thật là không ra gì
Tự đại cống cao ngã mạn thì có làm việc gì cũng chỉ là phí sức
Thông minh cái thế hơn người chẳng ích gì
學道容易悟道難
不下工夫總是閑
能信不行空費力
空空論說也徒然
Phiên âm
Học đạo dung dị ngộ đạo nan
Bất hạ công phu tổng thị nhàn
Năng tín bất hành không phí lực
Không không luận thuyết dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Học Đạo thì dễ ngộ được Đạo thật là khó
Nếu như không hạ thủ công phu cố gắng tu tập thì cũng chẳng được gì
Tin nhưng không làm chỉ là việc vô ích
Chỉ chuyên nói không nói suông, thật là uổng công tu học
閉關容易守關難
不肯修行總是閑
身在關中心在外
千年不出也徒然
Phiên âm
Bế quan dung dị thủ quan nan
Bất khẳng tu hành tổng thị nhàn
Thân tại quan trung tâm tại ngoại
Thiên niên bất xuất dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Bế quan thì dễ nhưng bế quan thời gian tu tập bao lâu mới là chuyện khó
Bế quan mà không chuyên tâm tu hành thì có ích gì
Thân thì bế quan nhưng tâm thì ở ngoài
Có bế quan ngàn năm cũng không cách nào ngộ được Đạo chỉ là uổng công
念佛容易信心難
心口不一總是閑
口念彌陀心散亂
喉嚨喊破也徒然
Phiên âm
Niệm Phật dung dị tín tâm nan
Tâm khẩu bất nhất tổng thị nhàn
Khẩu niệm Di Đà tâm tán loạn
Hầu lung hảm phá dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Niệm Phật thì rất dễ nhưng khởi được tín tâm mới là chuyện khó
Miệng niệm mà tâm không niệm, niệm như vậy chỉ là vô ích
Miệng niệm Di Đà mà tâm thì luôn tán loạn
Thì niệm có khan cổ vỡ họng cũng chỉ uổng công thôi.
拜佛容易敬心難
意不虔誠總是閑
五體虛懸空費力
頭顱磕破也徒然
Phiên âm
Bái Phật dung dị kính tâm nan
Y bất kiền thành tổng thị nhàn
Ngũ thể hư huyền không phí lực
Đầu lô khái phá dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Lễ Phật thì dễ nhưng khởi được chân tâm cung kính là rất khó
Lễ Phật mà tâm ý không chí thành thì cũng như không
Cuối sát năm vóc lễ lạy đều chỉ là việc làm phí sức
Dập đầu vỡ tráng lễ lạy cũng chỉ uổng công thôi
誦經容易解經難
口誦不解總是閑
能解不依空費力
日誦萬卷也徒然
Phiên âm
Tụng kinh dung dị giải kinh nan
Khẩu tụng bất giải tổng thị nhàn
Năng giải bất y không phí lực
Nhật tụng vạn quyển dã đồ nhiên
Diễn nghĩa
Tụng Kinh thì dễ nhưng giải nghĩa được Kinh mới là khó
Miệng thì tụng niệm mà hoàn toàn không hiểu thì cũng như không thôi
Có thể giải nghĩa mà không y theo để tu hành thì cũng chỉ là việc làm phí sức
Mỗi ngày tụng hàng vạn cuốn Kinh cũng chỉ uổng công thôi.
Thích Tâm Mãn diễn nghĩa
