Chùa Viên Giác
Kẻ thù ngươi noãn sanh…
Trong khi lưu trú tại tinh xá Kỳ Viên (Jetavana), đức Thế Tôn kể câu chuyện này về hai vị quan thường hay tranh cãi với nhau. Những sự kiện đã được trình bày ở Tiền thân Uraga, số 154. Ở đây cũng giống như trước, đức Thế Tôn nói:
– Này các Tỳ-kheo, đây không phải là lần đầu tiên ta đã hoà giải cho hai vị quan này thôi đâu. Vào đời trước, ta cũng đã từng hoà giải cho họ rồi.
Sau đó, Ngài kể một câu chuyện đời quá khứ.
* * *
Thuở xưa, khi vua Phạm Dự (Brahmadatta) trị vì xứ Ba-la-nại (Banares), Bồ-tát thọ sanh làm con trai của một gia đình Bà-la-môn. Khi đến tuổi trưởng thành, Bồ-tát được đưa đến theo học tại Xoa-thi-la (Takkasilā). Rồi sau đó, Ngài xuất gia làm một vị ẩn sĩ trú trong vùng Tuyết Sơn (Himalaya), tu tập Thiền định và Thần thông, sống nhờ vào củ và trái cây hái được trong rừng.
Ở cuối con đường kinh hành của Ngài, có một con Chồn sống trong một tổ mối; và cách đó không xa, có một con Rắn sống trong một hốc cây. Hai con vật này, Rắn và chồn, thường xuyên tranh cãi với nhau. Bồ-tát đã thuyết giảng cho chúng về nguy hại của tranh cãi và lợi ích của hoà hợp. Rồi để hoà giải cho hai con vật này, Ngài nói:
– Hai ngươi nên chấm dứt tranh cãi và sống hoà hợp với nhau.
Khi con Rắn đi vắng, con Chồn nằm thò đầu ra khỏi tổ mối ở cuối đường kinh hành, hả miệng ra mà ngủ, hít thở nặng nề. Bồ-tát thấy nó ngủ ở đấy thì hỏi nó:
– Ngươi sợ điều gì?
Rồi Ngài đọc lên bài kệ thứ nhất:
Kẻ thù ngươi noãn sanh
Một người bạn trung thành:
Sao ngươi nhăn răng ngủ
Có gì không an lành?
Nghe vậy, chồn nói:
– Thưa Ngài, đừng bao giờ xem thường kẻ thù cũ, phải luôn cảnh giác y.
Và nó đọc lên bài kệ thứ hai:
Kẻ thù đừng coi khinh
Bạn bè chớ vội tin:
Đoạn trừ tận gốc rễ
Điều phát sanh hãi kinh.
Bồ-tát nói:
– Đừng sợ hãi như vậy. Ta đã khuyên con Rắn không được làm hại ngươi, đừng nghi ngờ nó nữa.
Khuyên vậy rồi, Bồ-tát chuyên tâm tu tập bốn Phạm trú (Từ, Bi, Hỷ, Xả) và sau đó sanh về Phạm Thiên giới. Còn hai con vật đó sau khi mạng chung cũng tái sanh theo hành nghiệp của chúng.
* * *
Sau khi kết thúc pháp thoại này, đức Thế Tôn nhận diện Tiền thân:
– Thuở đó, hai vị quan này là Rắn và Chồn, còn ta chính là vị ẩn sĩ.
