by Tenzin Namgyel, Kuensel Online, 9 May, 2010
Trăng Linh Thứu dịch từ Anh sang Việt
Thủ phủ Kathmandu, Nepal – Một thiếu nữ trẻ hiền hòa mang vẻ hơi rụt rè e thẹn đang từ khu vườn nhỏ giữa tu viện tiến bước lên sân thượng tráng xi-măng bên trên hội trường.
Một khi trên sân thượng, khoác lên người bộ quần áo vải nâu rộng khổ dài tay, nịt chặt ở thắt lưng, cô gái 12 tuổi này, tên Jigme Wangchuk Lhamo, không còn một tí dáng vẻ ngập ngừng bẽn lẽn nào cả. Hòa nhịp cùng với 400 vị nữ tu khác của ni viên Druk Amitabha tập dợt thể thao buổi sáng sớm, cô bé biểu diễn những cú đấm chắc nịch, những cái đá chân ngang đầu, và nhiều động tác võ công hùng mạnh làm cho nguời thăm viếng tu viện có cảm tưởng như đang xem một đoạn phim đấu võ quyền của phái Thiếu Lâm Tự vậy.
Ni viện bắt đầu sinh hoạt lúc 4 giờ trời còn tờ mờ tối. Sau thời công phu khuya một tiếng đồng hồ tụng đọc kinh sách, tất cả đều ra sân tập võ công. Mỗi ngày như thế đều đặn hai thời tập dợt. Jigme – người làng Nganglam Dechenling ở huyện Pemagatshel (Nước Bhutan) – cho dù còn nhỏ tuổi nhưng đầy nhiệt huyết và nghị lực hùng mạnh nhất của nhóm. Cô bé đến với ni viện chưa đầy một năm, sau khi mãn khóa cấp 5 ở trường tiểu học Lungtenphu tại Thimphu nơi quê nhà. Cho dù học rất giỏi và có triển vọng khá cao trong học vấn, Jigme tha thiết muốn trở thành một nữ tu Phật giáo vì niềm tin xâu dầy của cô vào Tam bảo và Phật pháp.
Khi hỏi cô đã thực tập được bao lâu, cô cho biết: “Con về tu viện được 6 tháng.” Trong thời gian ngắn ngủi sáu tháng mà Jigme đã làu thông tiếng Nepali, Hindi, Tây-tạng, và Ladhaki, một thổ ngữ thông dụng tại ni viện. Giáo sư dạy võ người Việt nam của cô cũng phải ngạc nhiên công nhận Jigme rất có năng khiếu về võ công, cô đã đạt đến cấp bậc thứ 6 của 16 trình độ cơ bản trong một thời gian rất ngắn.
“Khi tập võ công, con tưởng tượng như mình đang thật sự ở đấu trường.” Cô cho biết. Không những biết võ để tự vệ vì ni viện tọa lạc tại một vùng không được an toàn cho lắm, có nhiều xung đột luôn xẩy ra chung quanh tu viện, mà võ công còn giúp ích cho người tu tọa thiền hay ngồi thẳng lưng nghe giảng hằng giờ không mệt mõi, và giúp cho thân thể luôn cường tráng khỏe mạnh, không bị ốm đau yếu nhược. Cô Jigme tâm sự: “Võ công cũng giúp cho con có sức khỏe tốt, có một tâm thái minh mẫn sáng suốt và con có thể tập trung tư tưởng bén nhậy hơn.”
Thật vậy phái Thiếu Lâm của Trung Hoa cũng nhờ đó mà nổi tiếng. Ngày xa xưa, những vị tăng trong phái này phải biết võ để đối phó với băng đảng cướp bốc phản loạn trong vùng, ngoài việc giữ cho sức khỏe tốt mạnh để làm Phật sự.
Sử truyền rằng Ngài Bồ-đề-đạt-ma (Ch. Tamo, Eng. Bodhidharma), một vị tăng sĩ Phật giáo người Ấn độ ở Trung Hoa, khi đến viếng thăm chùa Thiếu Lâm đã chỉ dẫn tăng đoàn tại đây những động tác khí công để giúp bảo trì sức khỏe của họ. Ngài thấy những vị tăng yếu kém bệnh hoạn vì phải ngồi hằng giờ mỗi ngày biên chép viết dịch kinh điển. Ngài nhận xét khi thân thể của họ không được khỏe mạnh, tâm trí và khả năng chịu đựng cũng bị suy giảm theo, nên họ khó có thể hành trì tu tập những động tác thiền quán cơ bản nhất của đạo Phật. Ngài dùng biện pháp khởi động phong trào thực tập những bài thể dục dựa trên phương thức Yoga cổ truyền của Ấn độ. Những động tác này xuất khởi từ sự truyền dạy bằng hình ảnh được tạc vào những hang đá rất lâu đời từ thời thượng cổ Trung Ấn, dựa trên những sinh hoạt chuyển động của 18 loài thú hoang như cọp, beo, rồng, rắn chẳng hạn.
Nhưng Ngài Bồ-đề-đạt-ma không phải là người truyền dạy võ thuật kung-fu. Nghệ thuật võ công này đã có rất lâu đời tại nước Trung hoa, và được thông dụng và tập dượt tại rất nhiều tu viện Phật giáo Đại thừa. Người ta thường nói “Một trí óc lành mạnh trong một thân thể tráng kiện” là vậy! (A sound mind in a healthy body – Mens sana in corpore sano).
Ngài Kramtrul Rinpoche đã từng nói: “Phật cũng dạy chúng ta nếu đau ốm phải siêng năng uống thuốc cho dù thuốc có đắng hay mang mùi tanh của cá, vì không có thân, tu tập sẽ không thành.”
Cô Jigme cũng thêm rằng ngành võ công này cũng giúp cho cô và tất cả quý ni trong tu viện có thể phân phối sinh khí năng lượng của mình một cách hiệu quả và tích cực hơn trong mọi hoàn cảnh và môi trường sinh hoạt hằng ngày.
Ngài Gyalwang Drukpa Rinpoche thứ 12, sáng lập viên và cũng là cố vấn tinh thần cho ni viện Druk Amitabha thuộc dòng truyền Drukpa của Tây tạng, đã giới thiệu việc luyện tập khí công và võ thuật 2 năm về trước sau khi Ngài thăm viếng và chứng kiến ni chúng tập võ công tại những tu viện ở Việt nam. Ngài nhận xét võ công giúp cho quý ni có bản lãnh hơn, tự tin hơn, và nhất là tập trung hơn trong việc hành trì của họ. Ngoài ra, từ khi có sự tập luyện võ công mỗi ngày tại ni viện, ni chúng có vẻ khỏe mạnh ít đau ốm hơn.
Khi được hỏi về sự mâu thuẫn của việc tập võ công (gồm nhiều động tác thiên về mạnh bạo đánh đấm) này với nguyên lý bất bạo động trong Phật giáo, Ngài Rinpoche trả lời là tùy vào động cơ và mục đích của việc làm đó. “Nếu anh hung hăng hùng hổ nhưng với động cơ thiện, anh là một Bồ tát cáu kỉnh.” Trong khi đó Tỳ kheo ni Jetsunma Tenzin Palmo, một vị Ni gốc Anh thọ giới hơn 30 năm sống tại tu viện, phát biểu rằng khi mà tự mình biết cách tự vệ, mình có thể triệt hạ đối phương dễ dàng hơn nhưng không nhất thiết làm gây nhiều thiệt hại cho họ. “Tại vì mình sẽ biết được phải dùng phần nào của cơ thể để chống đở lại mà không gây thiệt mạng cho đối phương.” Bà nói thêm: “Ngoài mục đích dạy cách tập trung tư tưởng, giữ cho thân thể khỏe mạnh, và trau dồi trí năng, võ công còn giúp cho hành giả tự tin và yên lòng hơn vì đã biết cách để tự đề phòng và bảo vệ chính mình.” Và bà cười thích thú: “Thanh niên ngoài đường cũng còn tránh né khi biết là chúng tôi có học võ.”
Còn cô bé Jigme Wangchuk Lhamo thì chỉ mộng là một ngày nào đó cô sẽ là người giới thiệu võ lâm cổ điển cô học được đến với người dân nước Bhutan của cô. “Hy vọng mai này con sẽ trở thành bậc thầy võ thuật đầu tiên người Bhutan, nếu như con không kham nổi việc khắc phục kinh điển Phật giáo.”
Trăng Linh Thứu (The Buddhist Translation Group)