Chùa Viên Giác
Mẹ Loan
Chẳng biết từ bao giờ, hễ mở miệng nó lại gọi cô là “mẹ”. Thằng bé chơi đùa, nghịch ngợm phá phách thế nào để mà bị té, khóc ré lên. Cô hốt hoảng chạy lại đỡ nó, ôm vào lòng, vừa xoa dầu lên chỗ đau vừa dỗ dành.
“Mẹ Loan ơi con mắc…”
Trưa trời trưa trật. Cả lớp hai mươi mấy thiu thiu trên những chiếc chiếu nhỏ nhắn trải dưới sàn phòng.
“Ừ, để cô dắt con đi!”
“Xi” xong, kéo quần lên cho nó, cô bẹo yêu má thằng bé một cái.
“Con là con hư lắm, chẳng bao giờ chịu ngủ trưa đâu, toàn nhắm mắt để đấy. Cô là cô biết hết đó nha!”
“Dạ, nhưng mà con không có buồn ngủ ạ. Mẹ ơi hay là mẹ ru con ngủ nha mẹ.”
Thằng nhóc lanh quá. Gần chục năm gắn bó với mái trường mầm non, hết lứa này đến lứa khác, trẻ thương và bám cô rất nhiều. Thế mà, chẳng hiểu sao dạo gần đây riêng thằng bé con cứ hay làm cô xúc động. Nhiều lúc xúc động lắm, nghe tiếng “mẹ” thôi cũng đủ làm cô hoen cả hai mắt.
Như thể giữa cô và nó vốn sẵn tình mẫu tử, máu mủ ruột rà vậy.
Cô út, sống một mình với cha mẹ. Mấy anh chị em đều làm ăn xa, rồi dựng vợ gả chồng hết, thỉnh thoảng lâu lâu mới về chơi. Nên một tay cô chăm sóc hai ông bà già. Rồi lần nọ, mẹ run run cầm tay cô bảo:
“Đi làm chăm trẻ về nhà chăm già, biết khi nào mới chăm một người con thương?”
Đáp lại chỉ có sự im lặng, đôi mắt buồn chênh vênh xa xăm ngoài ô cửa sổ.
“Ầu ơ … ví dầu
Cầu ván đóng đinh
Cầu treo lắc lẻo
Gập ghềnh khó qua…
Ầu ơ …
Khó qua mẹ dắt con qua…
Con đi trường học
Mẹ đi trường đời …”
Nó nằm một lúc đã ngủ ngon lành. Cô phe phẩy cái quạt một hồi rồi bỏ xuống, ra ngoài sân ngồi chơi với mấy cô bảo mẫu. Câu chuyện nhiều vụn vặt, qua loa, không đầu cuối cốt xua mau cái nóng bức ngột ngạt pha lẫn ảm đạm của trưa hè.
“Chị để ý bố thằng bé này ngày nào cũng đón con muộn. Khổ, chắc mải làm ăn. Đường xá thì kẹt xe, đủ kiểu.”
“…Đi đâu cũng một điều mẹ Loan, hai điều mẹ Loan, người khác dắt đi nhất quyết không chịu là không chịu, con nít ghê thật đấy! Mà lạ nhỉ, chưa thấy mẹ nó đến rước con bao giờ…”
Cô nhặt mấy cái lá vàng héo hắt rụng dưới bậc thềm dồn gọn vào một góc. Những tia nắng xuyên qua tán cây rộng xum xuê trên cao rọi xuống sân tạo thành vô số mảng vàng cam, khi gay gắt, khi chập chờn le lói.
Buổi chiều có giờ học vẽ. Cô phát cho mỗi bé một tờ giấy, một hộp sáp màu, một cây bút chì, một cục gôm.
Hai mươi mấy cái đầu nhỏ xinh chụm trên những tờ giấy trắng tinh, cặm cụi tô vẽ, mải mê thỏa sức trí tưởng tượng. Cô nhắc:
“Cả lớp ngẩng đầu cao lên nào các con, thẳng lưng lên.”
“Mẹ Loan ơi mẹ Loan, con tặng mẹ nè…”
Tan học, cô ngồi cùng bọn trẻ chờ phụ huynh đến rước. Nó lon ton chạy lại đưa cho cô bức tranh nguệch ngoạc. Cô mở ra xem, xoa đầu nó:
“Giỏi quá, con vẽ đẹp lắm!”
“Bố con nè, con nè, mẹ Loan nè.”
Nó chỉ từng khuôn mặt, nét vẽ ngây ngô, hình thù méo mó.
Cô thoắt giật mình, mặt lại thấy nóng bừng.
“Bậy nào. Đây là mẹ con chứ!”
“Không, là mẹ Loan mà. Con vẽ mẹ Loan mà.”
Cô thấy hơi chóng mặt. Mất một lúc mới lấy được bình tĩnh, cười trừ:
“Ừ, cô cảm ơn con. Nhưng con vẽ thiếu một người rồi. Vẽ vậy chưa đủ đâu. Con vẽ thêm mẹ con nha…”
Chưa nói dứt, cô nhận ra bố nó đã đến. Nó la lên sung sướng:
“A hôm nay bố rước sớm. A hôm nay bố rước sớm…”
Bố nó đến sớm hơn thường ngày thật. Cô đưa cặp sách cho người đàn ông, nhận ra được từ đầu tới chân anh toát ra là hàng chục điều lo toan, nhọc mệt với công việc vốn dĩ lắm bộn bề.
“Dạo này anh bận lắm phải không ạ?”
“Dạ vâng, nhưng hôm nay tôi ráng thu xếp một ngày chở cháu đi ăn tiệm.”
“A hôm nay bố cho đi ăn tiệm. Thích quá, thích quá…”
Nó nhảy cẫng lên.
Thằng bé “ạ” chào “mẹ” ra về.
Lên xe rồi còn vẫy tay tạm biệt cô cho đến khi chiếc xe máy khuất xa cánh cổng trường mẫu giáo bằng sắt to đoàng.
Về nhà, suốt đêm cô trằn trọc nghĩ ngợi mông lung đủ chuyện. Mỗi khi vừa chợp mắt hơi thiu thiu cô lại thấy ngay bức tranh thằng bé vẽ mình, có cả nó và bố nó, nhưng tuyệt nhiên không thấy bóng dáng người mẹ đâu. Cô thắc mắc lắm, cả đêm khó chịu, bồn chồn không yên giấc.
Khuya lắc khuya lơ, đâu đó trong tiềm thức văng vẳng:
“Mẹ Loan ơi!”
Cô choàng tỉnh. Tiếng “mẹ” nghe sao mà thân thương trìu mến quá. Chợt ngộ ra rằng, từ lúc nào cô thấy mình thèm biết mấy được nghe tiếng thằng bé gọi.
Đôi mắt dần hoen cay.
Cả lớp học hát, ngân nga theo cô:
“ Ba là cây nến vàng. Mẹ là cây nến xanh. Con là cây nến hồng. Ba ngọn nến lung linh. Thắp sáng một gia đình…”
Thằng bé gân cổ ê a, khoái chí lắm. Cô vẫn thường gọi nó là “con”, xưng “cô”. Như với bao đứa trẻ khác. Nhưng sao giờ cô muốn là “mẹ” quá. Giá có thể ôm nó vào lòng, chiều chuộng thật sự như một đứa con mình mang nặng đẻ đau.
“Mẹ Loan ơi, con cho mẹ Loan xem cái này!”
Nó đưa cho cô bức tranh. Vẫn là những nét bút nguệch ngoạc, những mảng màu lem luốc, hình hài méo mó ngô nghê. Cô nhận ra ngay người nó vẽ trong tranh là ai.
“Con vẽ mẹ rất đẹp…”
Cô cười xúc động.
“Mẹ con đẹp đúng không mẹ Loan. Con thương mẹ con lắm!”
Thì ra, nó muốn vẽ riêng một bức tranh to để dành tặng mẹ.
Mẹ nó đến rước, cũng là lần đầu tiên cô biết mặt. Người phụ nữ may mắn ấy với dáng vẻ mỏng manh yếu ớt, cất tiếng chào cô:
“Chị cho em đón cháu…”
Trong lòng cô ngổn ngang nhiều suy nghĩ, cô chỉ có thể đưa cặp xách của nó mà không nói được gì thêm.
“Em ở nhà nội trợ, người vốn hay bệnh nên ít khi ra ngoài. Việc đưa đón bố cháu lo hết. Nhưng hôm nay anh phải đi tỉnh đột xuất.”
Rồi là những hỏi han việc học hành, ăn ngủ, vui chơi của thằng bé. Cô muốn trả lời cặn kẽ, vì chẳng ai rành tánh tình nó hơn.
Nhưng cô chỉ đáp lại qua loa một cách chiếu lệ. Tại làm sao?
Bóng một mẹ một con trong ánh nắng chiều tấp tểnh in đậm vào tâm trí. Khung cảnh ấy cô vẫn thường mường tượng, trong những đêm khuya khoắt quạnh quẽ nhất.
“Mẹ Loan ơi!”
Bừng tỉnh. Hai giờ sáng. Cổ họng cô khô khốc, bỏ chăn xuống nhà rót nước uống. Cô nhớ lại:
“Cái nghề mình nó thế em ạ. Không yêu con người khác như chính con cái mình thì không thể theo nghề lâu được đâu…”
Ngày chân ướt chân ráo còn là giáo sinh mầm non vào trường, trong một lần nóng giận cô đã quất vào mông một bé rất đau đến nỗi bé khóc ré lên, chỉ vì bé quá hư.
Về sau nghe những lời này, cô ân hận lắm. Một cô bảo mẫu đi trước đã nhắn nhủ với đàn em như thế. Phải rồi, đã chẳng yêu quý trẻ con thì biết làm sao dạy trẻ con nghe lời…
Có thể sau này chẳng may mắn cô sẽ không lấy chồng, sinh con. Cô biết. Nhưng cô vẫn hạnh phúc và tự hào khi mình đã từng là mẹ của rất nhiều trẻ con. Những đứa trẻ ngoan ngoãn, những đứa con nghịch ngợm, biết bao khuôn mặt nhăn nhó nhõng nhẽo mít ướt và trăm nghìn nụ cười thơ bé…
“Mẹ Loan ơi, mẹ ru con ngủ nha mẹ!”
Một buổi trưa hè nơi trường mẫu giáo, trong lớp lá của những thiên thần đang say ngủ, tiếng ru của một người mẹ dịu dàng, đằm thắm xua tan cái nóng bức oi ả, xua cả những buồn bã trăn trở của mỗi kiếp người.
“Ầu ơ … ví dầu
Cầu ván đóng đinh
Cầu treo lắc lẻo
Gập ghềnh khó qua…
Ầu ơ …
Khó qua mẹ dắt con qua…
Con đi trường học
Mẹ đi trường đời …” ./.
Lưu Quang Minh
Sinh 18/05/1988 tại TP.HCM
Hiện là sinh viên ngành Đồ họa – Mỹ thuật công nghiệp
Đã có truyện ngắn đăng trên các báo: Văn nghệ, Văn nghệ trẻ, Văn nghệ quân đội, Lao Động, Tiền Phong, Sài gòn giải phóng, Phụ nữ chủ nhật…
Thành viên bút nhóm thiếu nhi Nhiệt Đới
Giải nhì cuộc thi truyện cực ngắn Web Hội ngộ văn chương với truyện “Già trước tuổi”
Đã in: tập truyện ngắn đầu tay Gia tài tuổi 20 (NXB Văn Học – 3/2010)
